Jak przygotować domowe inhalacje?
Spis treści:
- Czym są inhalacje – kiedy pomagają?
- Kiedy nie wolno robić inhalacji?
- Jak przygotować inhalacje w domu?
- Z czego można robić inhalacje?
Czym są inhalacje – kiedy pomagają?
Na czym polega inhalacja? To nic innego, jak wprowadzenie do dróg oddechowych aerozolu zawierającego substancje o korzystnym działaniu na ludzkie zdrowie. W ten sposób można wprowadzać leki o działaniu miejscowym na drogi oddechowe lub działaniu ogólnoustrojowym, mające wpływ na cały organizm. Inhalacje możesz wykonywać także za pomocą substancji niebędących lekami, ale mających pozytywny wpływ na organizm, np. soli czy olejków eterycznych. Inhalacje lekami wykonuje się za pomocą inhalatora.
Co do inhalacji ma zatkany nos? Co dokładnie dzieje się, gdy robisz sobie inhalację? Rozpylone w mgiełce aerozolu drobinki leczniczych substancji osiadają na błonie śluzowej dróg oddechowych, a z niej przedostają się do Twojego krwiobiegu (a więc, w przeciwieństwie do leków podanych drogą doustną, nie przechodzą przez wątrobę i nerki). Zależnie od tego, jakich leków bądź substancji używasz do inhalacji, możesz osiągnąć różne cele. Jak więc działają inhalacje?
- nawilżają drogi oddechowe – co ma duże znaczenie, bo prawidłowa wilgotność błony śluzowej zapewnia dobre warunki pracy dla nabłonka migawkowego, którego rzęski wychwytują zanieczyszczenia z wdychanego powietrza;
- usprawniają transportu śluzu w drogach oddechowych, dzięki czemu nie zalega w nich w nadmiarze;
- rozrzedzają wydzielinę zalegającą podczas infekcji w drogach oddechowych;
- regenerują nabłonek migawkowy i korzystnie wpływają na jego działanie;
- zmniejszają stan zapalny (obrzęku) błony śluzowej, dzięki czemu łatwiej się oddycha.
Inhalacje możesz wykonywać m.in. w przypadku kataru, zapalenia gardła lub krtani, ostrych i przewlekłych stanów zapalnych zatok.
Inhalacja a nebulizacja – czym się różnią?
Gdy mowa o wdychaniu substancji leczniczych często możesz natknąć się na dwa terminy – inhalacja i nebulizacja. Czy można używać ich zamiennie? Nie – bo choć mają podobne działanie, inhalacje i nebulizacje nie są dokładnie takimi samymi zabiegami. Podczas inhalacji do Twoich dróg oddechowych wprowadzana jest korzystna dla zdrowia substancja w postaci pary wodnej, roztworu leku czy jego aerozolu. Nebulizacja (z ang. nebula – mgła) to zaś rodzaj inhalacji, podczas której do dróg oddechowych wprowadzany jest płynny lek w postaci aerozolu, czyli mgiełki. Inhalacje możesz zrobić sobie nad miską z gorącą wodą lub przy użyciu inhalatora. Do wykonania nebulizacji niezbędny jest nebulizator.
Kiedy nie wolno robić inhalacji?
Choć inhalacje nad gorącą miską z wodą z powodzeniem stosowały w przypadku wielu chorób już nasze prababki, to jednak nie to zawsze takie zabiegi przynoszą korzyść. Kiedy lepiej z nich zrezygnować? Odpuść sobie inhalacje lub skonsultuj je z lekarzem jeśli:
- masz polipy w nosie lub skrzywioną przegrodę nosową – w obu przypadkach pogorszony przepływ powietrza przez nos może uniemożliwić skorzystanie z dobroczynnych efektów inhalacji;
- cierpisz na krwotoki z nosa, niewydolność krążeniową lub oddechową (niezwiązaną ze skurczem oskrzeli);
- masz stan zapalny górnych dróg oddechowych z wysoką gorączką.
Wykonywanie inhalacji domowych należy bezwzględnie omówić z lekarzem także w przypadku ropnego zapalenia migdałków i ciężkiego przebiegu ropnego zapalenia zatok, a także gruźlicy i nowotworów. Nie powinno wykonywać się ich u dzieci poniżej 1 roku życia.
Jak przygotować inhalacje w domu?
Przygotowanie domowych inhalacji jest banalnie proste – wystarczy do tego miska z gorącą wodą, ręcznik i substancja, którą dodasz do wody, np. sól czy olejek eteryczny. Do miski z gorącą wodą wrzuć sól lub wlej olejek, pochyl się nad nią i zakryj głowę ręcznikiem – tak, by jednocześnie zakrywał miskę. Uwaga – podczas inhalacji należy mieć zamknięte oczy i nie pochylać się zbyt nisko nad miską – grozi to poparzeniem gorącymi oparami. Wykonuj głębokie oddechy wdychając powietrze przez nos i wydychając ustami. Inhalacja powinna trwać 10-15 minut (u dzieci 5 minut). W przypadku kataru bądź innych dolegliwości górnych dróg oddechowych najlepiej przeprowadzać inhalację 2-3 razy dziennie przez kilka dni. O czym jeszcze warto pamiętać przygotowując inhalacje?
- Inhalacji nie należy wykonywać niedługo po posiłku – mogą wtedy sprowokować wymioty.
- Ze względu na fakt, że dym papierosowy dodatkowo podrażnia błony śluzowe dróg oddechowych, osoby palące papierosy powinny wykonywać inhalację najkrócej pół godziny po wypaleniu papierosa i nie powinny palić przez dwie godziny po niej.
- Osoby mające cerę naczynkową mogą pogorszyć stan skóry wykonując inhalację nad miską. W ich przypadku lepiej wykorzystać do tego celu szklankę z gorącą wodą i lejek. Należy przykryć szklankę lejkiem i wdychać gorące opary przez jego ujście – po kolei przez obie dziurki w nosie, wydychając powietrze ustami.
- Inhalacji z soli fizjologicznej, ziół bądź olejków mających na celu rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych nie powinno się wykonywać na krótko przed pójściem spać – należy dać czas organizmowi na pozbycie się wydzieliny. Warto więc wykonywać inhalacje co najmniej na godzinę, półtorej przed snem.
Czego nie wolno robić po inhalacji?
Ponieważ inhalacja silnie rozgrzewa górne drogi oddechowe, należy dać im czas na naturalne ochłodzenie się – co najmniej przez pół godziny (a najlepiej przez godzinę – dwie) po jej wykonaniu nie należy wychodzić na dwór lub wchodzić do pomieszczeń z silnie obniżoną temperaturą. Bezpośrednio po inhalacji nie należy również jeść ani palić. Dobrze byłoby także nie rozmawiać przez ok. pół godziny. Co więc robić? Najlepiej – położyć się i odpocząć.
Z czego można robić inhalacje w domu?
By wykonać domową inhalację możesz wykorzystać:
- olejki eteryczne, np. eukaliptusowy, z drzewa herbacianego, miętowy, sosnowy czy szałwiowy. Działają one antyseptycznie, przeciwzapalnie i rozgrzewająco, co pomaga rozluźnić zalegającą w nosie i zatokach wydzielinę. Wystarczy wlać kilka kropli olejku do miski z gorącą wodą.
- suszone zioła – do miski z wodą możesz wsypać także garść suszonych ziół. W przypadku kataru dobre efekty daje użycie zwłaszcza szałwii, majeranku i rumianku, na suchy kaszel zastosuj rumianek, w przypadku kaszlu mokrego tymianek.
- sól – na przykład zwykłą sól kuchenną lub sól fizjologiczną – czyli wodny roztwór 0,9% chlorku sodu (NaCl). Inhalacje z soli pomagają nawilżyć śluzówkę dróg oddechowych, zmniejszają jej obrzęk i stan zapalny, przyspieszają i ułatwiają odkrztuszanie wydzieliny, hamują pracę bakterii.
- sodę oczyszczoną – która zmniejsza obrzęk, rozrzedza wydzielinę i działa antybakteryjnie.
Wszystkie produkty niezbędne do wykonania domowych inhalacji (a także inhalatory i nebulizatory) kupisz w Nabea – zapraszamy na zakupy, które pomogą Ci szybciej wyzdrowieć!
Bibliografia:
- Karolewicz B., Pluta J., Haznar D.: Nebulizacja jako metoda podawania leków. Terapia i Leki. 2009, 65(4): 291-304.
- Pietrzak J., Obuchowicz A., Kowol-Trela K.: Terapia inhalacyjna u dzieci. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2014, 10(4).
- Sznitowska, M., Bączek, A.: Farmacja stosowana. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2017.
